‘Een cursus diversiteit voor alle studenten, waarom niet?’
Gloria Wekker, voorzitter van de commissie diversiteit en dekolonisering, weet heel goed wat er gebeurt na het interview dat deze week in Folia verscheen. ‘Dan staan de reaguurders op Folia.nl alweer klaar om te zeggen: “Dat is geen objectief onderzoek, zij is geen echte wetenschapper.” Het punt is: er zijn verschillende manieren om wetenschap te bedrijven,’ zegt Wekker.
Wekker leidt sinds afgelopen maand het onderzoek naar diversiteit aan de UvA, maar wist al bij de presentatie van het werkplan dat de universiteit er op dat gebied niet goed voor staat. Dat heeft volgens haar niets te maken met vooringenomenheid, maar met de manier waarop zij wetenschap bedrijft. ‘Ik ben niet van de positivistische wetenschapsopvattingDat is de idee dat de persoon van de wetenschapper er niet toe doet en dat dus iedere onderzoeker, ongeacht zijn klasse, etniciteit, ras of seksualiteit tot hetzelfde resultaat zou moeten komen.,’ zegt Wekker. ‘Ik denk dat onze kennis wordt beïnvloed door wie wij zijn. We zien bepaalde dingen, en laten andere buiten beschouwing – zo heeft iedereen zijn eigen beeld van de werkelijkheid. Die beelden moet je naast elkaar leggen om zo tot een completer inzicht te komen.’
U stelt dat diversiteit een voorwaarde is voor academische excellentie. Wat bedoelt u daarmee?
‘Universiteiten leiden de leiders van de toekomst op, maar UvA-studenten krijgen in hun curricula heel weinig te maken met aanbod dat over de hele bevolking gaat en niet alleen over wat ze al kennen. Hierdoor worden ze onvoldoende voorbereid op hun rol in de uiterst diverse maatschappij waar ze straks in terecht komen. Ik zou me kunnen voorstellen – en dat is op veel Ivy League-universiteiten in de VS al het geval – dat alle bachelorstudenten verplicht een cursus diversiteit moeten volgen.
Uit een recent Asva-onderzoek blijkt dat sommige groepen studenten, bijvoorbeeld allochtonen van niet-westerse afkomst of studenten met een beperking, zich minder thuis voelen aan de UvA dan anderen. Hoe komt dat?
‘Door een geïnstitutionaliseerde cultuur die misschien op papier voor iedereen dezelfde uitgangspunten en mogelijkheden biedt, maar in de praktijk meer van toepassing is op bepaalde groepen studenten. Witheid is daar een – of misschien wel hét – voorbeeld van. Zo is het bijvoorbeeld vanzelfsprekend dat het curriculum wit is, dus dat je boeken en artikelen leest van witte heren. Voor witte studenten is het ook vanzelfsprekend dat ze een docent voor de klas hebben die op hen lijkt. We rekruteren mensen die op onszelf lijken. Dus als er bijvoorbeeld geen Turkse of Marokkaanse mensen in de sollicitatiecommissie zitten, krijg je die straks ook niet op de werkvloer.’
Moeten we dan aan quota denken als oplossing?
‘Ik vind het een beetje ellendig dat het daarvan moet komen, maar ik vrees dat het anders niet opschiet.
In de VS is deze discussie al langer gaande en daar zie je dat mensen zich zorgen maken over een overdreven politieke correctheid. Zo waarschuwen sommige docenten hun studenten met zogeheten trigger warnings voordat ze artikelen behandelen die geschreven zijn door imperialisten en voorstanders van slavernij.
‘Zelf heb ik nog nooit van het begrip trigger warning gehoord, maar je wordt er toch ook niet goed van als zwarte student als je stukken moet lezen waarin slavernij wordt verdedigd? Er wordt gedaan alsof iedereen gelijk is, dus waarom zou iemand zich daaraan storen? Maar ik wil er juist op wijzen dat de uitgangspositie níet voor iedereen hetzelfde is. Ik vind het eerlijk gezegd nogal ver gaan om dan te spreken van “overdreven politieke correctheid”. Daarmee ontken je namelijk je eigen machtspositie en maak je die tegelijkertijd normatief.
Lees het hele interview met Wekker in Folia 23, die deze week in de bakken ligt.
