Langstudeerders over de langstudeerboete: ‘Een grote teleurstelling’
De herinvoering van de langstudeerboete voor het nieuwe kabinet stuit op nogal wat weerstand. Folia sprak met twee studenten die langer dan gemiddeld over hun studie doen. Hoe kijken zij naar de rentree van deze maatregel? ‘Als de langstudeerboete daadwerkelijk wordt ingevoerd, stop ik met studeren.’
Vanaf 2026 wil het nieuwe kabinet een nieuwe poging wagen om langstudeerders te beboeten. Dit keer niet vanwege een bezuiniging, zoals het geval was in 2012 toen de langstudeerboete voor het eerst werd ingevoerd, maar vanwege de krapte op de arbeidsmarkt.
Studenten die binnen afzienbare tijd hun studie afronden, kunnen snel de arbeidsmarkt opstromen, is de gedachte van het nieuwe kabinet. Maar de maatregel stuit op veel weerstand, niet in de laatste plaats vanuit studenten zelf.
Ihab Laachir (26), student economie en politicologie, studeert sinds 2017
‘Ik had sowieso niet al te grote verwachtingen van dit nieuwe kabinet,’ zegt Ihab Laachir, die sinds 2017 economie en politocologie studeert aan de UvA. ‘Maar de herinvoering van de langstudeerboete was een grote teleurstelling.’
Je raakt met zo’n maatregelen juist de mensen die je niet wil raken, zegt Laachir. ‘Studenten met rijke ouders betalen zo’n boete gemakkelijk, maar mensen met persoonlijke omstandigheden waar ze niks aan kunnen doen, die zijn hiervan de dupe.’
Laachir kampt zelf met een visuele beperking en ziet vrijwel niks. Zijn hele studietijd loopt hij tegen obstakels op, omdat de UvA volgens hem niet goed is ingericht op studenten met een functiebeperking. ‘Mijn studie is vrij visueel, met veel grafieken en diagrammen,’ zegt Laachir. ‘Die kan ik natuurlijk niet zien. Toen ik vroeg of de docent me na de les nog wat extra uitleg kon geven hierover, werd dat gezien als bijles. Het heeft me twee, drie jaar gekost om voor elkaar te krijgen dat ik alle stof ook tot mijn beschikking had.’
Dat is ook direct de grootste reden waarom Laachir al sinds 2017 studeert: vanwege zijn beperking kostte alles gewoonweg meer tijd. Hij hoopt dit jaar zijn bachelor economie af te ronden en is met zijn scriptie bezig. Dan volgt nog de scriptie van politicologie. ‘Als de langstudeerboete daadwerkelijk wordt ingevoerd, stop ik met studeren. Ik ga geen zesduizend euro per jaar betalen.’
Hij voorziet dat studenten minder ervaring buiten hun studie zullen opdoen, zoals een bestuursjaar, of lid worden van de medezeggenschap. Daarnaast zal het ook impact hebben op de mentale gesteldheid van studenten, voorspelt hij.
Vera Langeveld (26), student klinische psychologie, studeert sinds 2015
Vera Langeveld (26) is van het hbo doorgestroomd naar de universiteit en is nu net gestart met haar laatste jaar van de master klinische psychologie aan de UvA. Uiteindelijk zal ze ruim negen jaar over haar opleiding hebben gedaan.
‘Doorstromen van fysiotherapie naar psychologie betekent blijkbaar ook lang studeren, terwijl ik mij gewoon doorontwikkel,’ vertelt Langeveld. ‘Daar komt nog bij dat mijn huidige master haast niet nominaal te voltooien is omdat de stages, die een half jaar duren, bijna niet bestaan. Doorgaans willen psychologen een stagiair voor negen maanden in hun praktijk. Daardoor loop ik sowieso al uit en hangt die boete boven mijn hoofd.’
Daarnaast denkt Langeveld dat straffen nooit een goede oplossing is en alleen maar leidt tot meer frustratie en extra druk. ‘Daarom denk ik dat er eerst heel goed nagedacht moet worden over wat de gevolgen kunnen zijn van zulke boetes. Wat gaat dat betekenen voor mensen die chronisch ziek zijn of worden, uit andere sociaal-economische klassen komen en voor het eerst hun eigen pad kunnen volgen op de universiteit, of puur werken aan hun persoonlijke ontwikkeling en niet met de pet naar hun studie gooien, zoals ik? Vanuit de psychologie zou het kabinet zich eerder moeten richten op belonen in plaats van straffen.’
