Alle ‘shit’ waar vrouwen mee dealen: Damn Honey over orgasmekloof, catcalling en medisch seksisme
Al zes jaar bespreken alumni Nydia van Voorthuizen en Marie Lotte Hagen in de feministische podcast Damn Honey ‘alle shit waar vrouwen van deze tijd mee moeten dealen’. De twee meiden die naar eigen zeggen ‘van niks wisten’ groeiden uit tot ingewijde feministen en activisten die er niet voor terugdeinzen de barricades op te gaan.
Het begon als een reactie op het boek van een vrouwelijke vlogger dat in 2018 wekenlang de bestsellerslijsten bekleedde. Dat boek, Sexy, but tired, but sexy, met leefregels uit de jaren ‘50 over hoe vrouwen zich moeten gedragen, maakte de net aan de UvA afgestudeerde huisgenoten Nydia van Voorthuizen en Marie Lotte Hagen zo kwaad dat ze een week lang aan de keukentafel onafgebroken aan een pamflet schreven: Damn Honey. ‘We wilden een tegengeluid naar buiten brengen, zonder regels waaraan je als vrouw moet voldoen, maar met de boodschap: je bent al goed genoeg zoals je bent.’
Inmiddels is het feministische platform Damn Honey al zes jaar de fulltimebaan van Nydia en Marie Lotte. In de gelijknamige podcast bespreken ze niet alleen wekelijks hun eigen ervaringen met feminisme – zoals nageroepen worden op straat, grensoverschrijdend gedrag en issues met het schoonheidsideaal – maar nodigen ze ook gasten uit en bespreken ze luisteraarsvragen.
Jullie noemen jezelf een ‘feministisch platform over alle shit waar je als vrouw van deze tijd mee moet dealen’. Geef eens een voorbeeld van shit die jullie mateloos irriteert.
Marie Lotte: ‘Ja, heb je even? We zijn niet voor niets al zes jaar hier mee bezig en we leren ook steeds meer. Als je het hebt over grote dingen, dan maken we ons druk over seksueel geweld, partnergeweld maar ook de loonkloof: het is echt not ok dat mannen nog steeds meer geld verdienen dan vrouwen voor hetzelfde werk.’
Nydia: ‘Medisch seksisme, veel onderzoek is uitgevoerd op de witte cisman (man die geboren is als man en zich man voelt, red.), waardoor het percentage onbegrepen klachten veel groter is bij vrouwen. Maar wat we belangrijk vinden is dat je je ook uit mag spreken over de kleinere, persoonlijke dingen, want die kunnen je ook tegenhouden in het leven. De orgasmekloof bijvoorbeeld, die inhoudt dat vrouwen veel minder vaak klaarkomen dan mannen.’
Marie Lotte: ‘Of dat je psychische of fysieke klachten hebt van je menstruatie, en je daar niet vrijuit over kunt praten. Of niet serieus wordt genomen door je huisarts.’
Nydia: ‘Ongelijke zorg-werkverdeling. Nederland is daar vrij traditioneel in, vrouwen nemen nog altijd meer huishoudelijke- en zorgtaken op zich.’
Marie Lotte: ‘Het hele systeem rondom grensoverschrijdend gedrag: dat eigenlijk vooral nog de vermeende dader beschermt. We hebben als maatschappij nog geen manier gevonden om rond het slachtoffer te gaan staan. Elke week is er wel weer iets nieuws te vinden. De financiële onafhankelijkheid van vrouwen is ook nog niet op orde.’
Hoe heeft de podcast jullie veranderd?
Marie Lotte: ‘Ik was helemaal niet activistisch. Ik weet nog wel dat ik naar studentenprotesten keek en me niet kon voorstellen dat ik zo zou zijn. And look at me now. Het activisme moest bij mij echt aangewakkerd worden. Door de podcast werd ook duidelijk – ik ben lesbisch en Nydia hetero – dat we tegen andere shitaanlopen. En dat die shit verbonden is met het grotere onrecht dat er in de wereld plaatsvindt. Ik ben me ook bewust geworden van mijn privileges: dat ik wit ben en in een rijk land woon. Dat was zonder Damn Honey niet gebeurd.’
Nydia: ‘Nee, want de allereerste keer dat ik vroeg of je meeging naar de Women’s March, de allereerste die hier in Amsterdam georganiseerd werd…’
Marie Lotte: ‘Toen was ik brak.’
Nydia: ‘En ben je in bed blijven liggen en ben ik in m’n eentje gegaan.’ Ze lachen.
Op TikTok is op dit moment veel te doen over ‘microfeminisme’: vrouwen die met kleine daden feministisch proberen te doen, door bijvoorbeeld niet ‘geachte heer/mevrouw’ te schrijven, maar ‘geachte mevrouw/heer’. Hoe kijken jullie daarnaar?
Nydia: ‘Voor de duidelijkheid: feminisme gaat voor ons verder dan gelijkwaardigheid tussen man en vrouw: het gaat over gelijkwaardigheid voor iedereen.’
Marie Lotte: ‘Dus in plaats van geachte mevrouw/heer zou ik schrijven, beste lezer, zodat je inclusief bent.’
Nydia: ‘Maar als jij over je arts vertelt en ik automatisch zeg: “oh en is zij dan…”, dan vind ik dat best wel fun. Ik vind dat een lichte, leuke manier om feministische prikjes te geven.’
Marie Lotte: ‘Dat moedigen we zeker aan. Al is er meer dat je kunt doen. Wij zijn ook maar gewoon achter een microfoon gaan zitten lullen en dat is iets activistisch geworden. Dus onderschat niet wat je zelf kunt doen.’
We weten dat vrouwen het momenteel beter doen dan mannen: ze studeren sneller af en zijn hoger opgeleid. Moeten we ons juist niet een beetje zorgen maken over de man, die achterblijft?
Nydia: ‘Het is gevaarlijk om te zeggen dat vrouwen het beter doen dan mannen: misschien is dat op bepaalde vlakken zo, maar we hebben nog steeds zaken als seksueel geweld, de loonkloof en medisch seksisme. En daarnaast: feminisme gaat niet alleen over vrouwen, maar over genderongelijkheid. Mannen kiezen bijvoorbeeld vaker voor zelfdoding. Dat vinden wij shocking en daar spreken wij ons net zo goed over uit.’
Marie Lotte: ‘Mannen gaan namelijk ook gebukt onder al die stereotype ideeën over mannen en vrouwen: een man moet stoer zijn en zorgen voor het geld, en als dat niet lukt, dan vragen ze minder snel hulp. Dus dat is ook weer…’
Nydia: ‘…onderdeel van hetzelfde verhaal. We zien dat niet los van elkaar. Heel vaak als wij vrouwenproblemen aankaarten is er iemand die zegt: ja, en mannen dan? Dat vind ik eigenlijk een rare Pavlov-reactie: je probeert een probleem aan te kaarten, en daar moet blijkbaar een ander probleem tegenover gezet worden, waar je je dan óók over moet uitspreken. Eén, dat doen we dus al, en twee, ga jij je lekker zelf over mannen uitspreken als jij je daar zo druk om maakt.’
Marie Lotte: ‘Maar dat is vaak natuurlijk niet het geval: het is niet zo dat deze mensen zich non-stopuitspreken over de zelfdodingscijfers van mannen. Nee, alleen als wij een opmerking maken over vrouwen komt het boven tafel.’
Nydia: ‘Het wordt eigenlijk gebruikt om iemand de mond te snoeren. Zo van: “Oh, jij maakt je druk over Palestina? En over Soedan heb ik jóu nog nooit gehoord.” Alsof ík jou wel eens over Soedan hebt gehoord! Het is zo’n flauw afleidingsmechanisme om mensen aan het wankelen te brengen.’
Jullie sloten je ook aan in de supportgroep bij de Palestina-protesten op de UvA en bij de A12-blokkades van Extinction Rebellion (XR). Is het niet verwarrend om alles – feminisme, klimaatverandering en de oorlog in Palestina – op één hoop te gooien?
Nydia: ‘Ik snap de neiging om de zaken te scheiden heel goed, want je standpunten kunnen verwateren. Tegelijkertijd staan de zaken niet los van elkaar. Vrouwen worden namelijk het eerst getroffen door klimaatverandering en in Gaza is er óók een ecologische ramp gaande.’
Marie Lotte: ‘Ook worden er juist vrouwen vermoord in Gaza, zodat het volk zich niet meer kan voorplanten. Dat is een feministisch onderwerp. En tegelijkertijd is het natuurlijk niet voldoende om te denken dat klimaatverandering op te lossen is door alleen te kijken naar CO2 en groene stroom: dat is een oplossing voor rijke landen. Als je teruggaat naar hoe klimaatverandering tot stand is gekomen, dan kom je altijd weer op de rijke landen die de arme landen uitbuitten en onderdrukten, en dat nu nog steeds doen. Kolonialisme, witte suprematie, het is altijd the root of the problem en dat is woestmakend. Laten we dat probleem dan ook bij de wortel aanpakken en nadenken over hoe we geld en macht opnieuw gaan verdelen…’ En dan op drie octaven lager: ‘…maar dat is eigenlijk weer te veel denk ik. Als in: ik zie dat gewoon niet gebeuren. Ik ben zo…’ Ze laat een stilte vallen.
Pessimistisch?
Marie Lotte: ‘Ja ik zie het wel heel pessimistisch in. Ik heb niet het gevoel dat de rijke, Westerse landen hun drang naar geld en macht los kunnen laten. En ik heb het gevoel dat dat noodzakelijk is, willen we de klimaatramp afwenden.’
Heeft het maken van de podcast jullie pessimistischer gemaakt? En zijn er ook lichtpuntjes te benoemen?
Marie Lotte: ‘Ik vind het op dit moment wel moeilijk om dingen te vinden waar ik echt blij om ben. Er zijn altijd wel kleine dingen, maar het voelt een beetje in de marge als je kijkt naar alle dingen die nu kut zijn in de wereld.’
Nydia: ‘En dan hebben we het over Palestina, het coalitieakkoord en klimaatverandering, dat zijn voor ons grote thema’s.’
Marie Lotte: ‘Ik kan het gevoel niet shaken dat we de afgelopen vijf jaar ook stappen terugzetten. Dat mensen banger worden en hun eigen welzijn voorop gaan stellen, zoals Roxane van Iperen in haar boek Eigen welzijn eerst zo goed beschrijft. De gemarginaliseerde groepen die de afgelopen jaren een beetje uit hun hoeken en krochten gekropen waren, worden nu weer terug in hun hok geduwd. Dat baart mij zorgen.’
Nydia: ‘In maart gingen we een week langs bij vijf middelbare scholen in Nederland, van allerlei niveaus. Dáár kwamen we toch een weerstand tegen het feminisme tegen.’
Marie Lotte: ‘We dachten, naïef-optimistisch, dat de generatie onder ons weer een stapje verder is dan wij. Maar dat was totaal niet aan de hand. Je denkt dat je een open gesprek gaat voeren over inclusie, vrijheid en seksuele diversiteit in zo’n klas, maar uiteindelijk sta je een uur lang transrechten te verdedigen. We kwamen compleet gesloopt én een beetje gedesillusioneerd uit die week.’
Nydia: ‘Heel positief tref je ons op dit moment dus niet. Maar tegelijkertijd zijn we ook niet alleen, dat merk je ook op de Palestina- en XR-demonstraties. Samenzijn met mensen die dit ook voelen, dat kan alleen al heel prettig zijn.’
Marie Lotte: ‘We zijn inderdaad niet alleen, want we praten er allemaal over. En ik weet gewoon dat onze luisteraars ook weer een gesprek voeren met iemand. En diegene gaat erover nadenken, misschien niet meteen maar uiteindelijk wel. Ik zie het een beetje als een olievlek waarmee we gelijkwaardigheid verspreiden. We zijn met veel – daar houd ik me aan vast – en ik hoop met genoeg.’
