Niemand wil studentassessor op de UvA worden
Studentassessor Iris Kingma is op 1 januari vertrokken en vooralsnog niet vervangen. Op de vacature die werd opengesteld wegens haar vertrek kwamen nul sollicitaties binnen. Hoe gaat het verder met de student in het UvA-bestuur?
Zelfs na de verlenging van de reactieperiode kwamen er geen sollicitaties binnen op de opengestelde vacature, zo blijkt uit de notulen van de vergadering van het UvA-bestuur. Dus vergadert het bestuur nu zonder student-vertegenwoordiger. In dezelfde notulen staat ook dat de nu vertrokken assessor Iris Kingma ‘observaties heeft die behulpzaam zouden kunnen zijn bij een volgende procedure’.
College van wat?
Gevraagd naar welke observaties ze heeft gedaan, zegt Kingma: ‘Een van mijn observaties gaat over de communicatie. Zo weet het merendeel van de studenten niet wat het college van bestuur is, wie daar in zitten en wat het college doet. Verder is de periode van de openstelling van de vacature, van begin oktober tot begin november, erg kort voor de start van de functie op 1 januari. Het overlapt ook met het derde blok van het eerste semester, waarin studenten soms nog intensieve vakken hebben.’
Wat volgens Kingma ook meespeelt is dat studenten dan al plannen hebben gemaakt voor het collegejaar. ‘Plannen zoals welke vakken ze gaan doen, extra-curriculaire activiteiten of stages. Dat gaat nou eenmaal niet goed samen met een functie die vier dagen in de week tijd van je vereist. Wat ik dus aan het bestuur van de UvA heb meegegeven is: begin op tijd met werven en maak de communicatie studentvriendelijk.’
Niet democratisch
Het plan voor een student-assessor komt nog uit de koker van voormalig collegevoorzitter Louise Gunning. Die kondigde op de tweede dag van de Maagdenhuisbezetting van 2015 aan dat het UvA-bestuur zou worden uitgebreid met een student-lid, ook al was dat geen eis van de Maagdenhuisbezetters. Dat wil zeggen: deze student zou geen deel uitmaken van het UvA-bestuur, maar er aan worden toegevoegd als gesprekspartner namens de studenten. De student in kwestie zou de oren en ogen van de studenten moeten zijn, zodat het bestuur beter op de hoogte zou zijn van wat er leefde onder studenten. De student zou ook aanwezig zijn bij de vergaderingen van het college van bestuur.
Ondoelmatig, minder transparant en minder democratisch
Wat volgde was langdurig overleg met de medezeggenschap over de exacte invulling van de functie. De toenmalige centrale studentenraad zag er aanvankelijk niets in, want de democratie zou er helemaal niet mee geholpen zijn. Zo schreef de toen kersverse voorzitter van de centrale studentenraad (CSR) Naomi Appelman in juni 2015 – toen de eerste assessor werd geworven – dat de functie ‘niet alleen ondoelmatig, maar ook minder transparant en minder democratisch’ zou zijn dan de toen bestaande situatie zonder assessor, ‘omdat de student-assessor niet te controleren is’.
‘Eigenlijk moet een student-assessor verantwoording afleggen en gecontroleerd worden door een medezeggenschapsorgaan om democratisch te zijn, maar dat is heel moeilijk omdat de gesprekken in het CvB vertrouwelijk zijn. Ik zie daarom niet in hoe een student-assessor democratisch kan zijn.’ Ook toenmalig studentenraadslid Rosa d’Adelhart Toorop zag er niets in. ‘Je geeft het CvB de mogelijkheid om zich te verschuilen achter een student en te doen alsof er meer studenteninspraak is, terwijl dat niet het geval is.’
Onzichtbaar
Dat was 2015. Ondanks kritiek werd de functie ingevoerd, maar inmiddels zijn we vijf jaar verder. Kingma was na Lianne Schmidt, Linda van Exter en Moataz Rageb de vierde student-assessor op centraal niveauOok aan de faculteitsbesturen is een student-assessor toegevoegd.. Al te veel duidelijkheid omtrent hun functioneren kwam er nooit: ze wilden, met uitzondering van Schmidt, nooit worden geïnterviewd door Folia.. Sindsdien is het steeds stil geweest en gebleven rond de student-assessor van het UvA-bestuur. Afgelopen oktober, dus bijna aan het einde van haar mandaat, verscheen er een interview met Kingma op de UvA-website. Het interview was waarschijnlijk bedoeld als teaser voor haar vervanging: gelijktijdig liep de (achteraf mislukte) werving voor haar opvolger.
Veel van de huidige studenten hebben geen actieve kennis van de Maagdenhuisbezetting en daarom wellicht ook niet van de verworvenheden daarvan. Kingma: ‘Er is denk ik verminderde zichtbaarheid en aandacht voor de functie ten opzichte van de eerste paar jaar na de Maagdenhuisbezettingen. In de tussentijd is de studentenpopulatie gewisseld en de kans is groot dat ze niet van het bestaan van de studentassessor weten. In het algemeen zijn UvA-studenten helaas niet goed op de hoogte van de mogelijkheden voor studenteninspraak. Dat is niet anders voor de functie van studentassessor dan voor studentenraden en opleidingscommissies.’
Veel voorkennis
Alle centrale studentassessoren die tot nu toe de functie hebben bekleed hadden bij aanvang van hun mandaat reeds hun sporen verdiend in de medezeggenschap, via opleidingscommissies of studentenraden. Heel vreemd is dat niet, want meedraaien in de medezeggenschapsmolen is niet eenvoudig en daarom een goede voorbereiding op het assessorschap. Daarvoor heb je veel institutionele kennis nodig, want vergaderingen zijn inhoudelijk, technisch en vol jargon.
Dan kom je dus snel uit bij mensen die daarmee al enige ervaring hebben. Maar juist ervaren mensen hebben al veel tijd besteed aan bestuursbaantjes en dan is een assessorschap soms net te veel, denkt Kingma. ‘Als studenten al in een studentenraad of studentenorganisatie actief zijn geweest ontstaat extra studiedruk als ze daarna ook nog assessor worden. Dat geeft te veel studie-uitloop. Deze tendens zie je ook terug bij studentenorganisaties die met moeite nieuwe bestuursleden vinden.’
Wel praten, geen rechten
CSR-voorzitter Pjotr van der Jagt vindt het heel jammer dat er geen studentassessor gevonden kan worden. ‘Als CSR overlegden we veel met de assessor en we hebben er veel aan gehad.’ Niettemin vermoedt hij dat het geen aantrekkelijk baantje wordt gevonden. ‘Het is een moeilijk omschreven baan, je moet heel zelfstandig werken, het kost heel veel tijd en je moet erg veel praten en overleggen zonder dat je daaraan rechten kunt ontlenen. Wij als CSR hebben allerlei rechten over werkprocessen. Een assessor heeft die rechten niet.’
Het assessorschap is best ingewikkeld en daarom bijvoorbeeld niet echt geschikt voor internationals, denkt Van der Jagt. ‘Het lijkt me echt een heel moeilijke functie voor internationals. Bovendien, je moet er een heel studiejaar voor opofferen. Ik weet niet of internationals daartoe bereid zouden zijn.’ Punt is ook dat het CvB geheel Nederlandstalig is en (tot nu toe) ook Nederlandstalig vergadert. Lang niet alle internationals zijn het Nederlands in voldoende mate machtig om als assessor een lastige vergadering als die van het CvB bij te wonen, tenzij er meertalig zou worden vergaderd.
Traditie
Een woordvoerder van het UvA-bestuur laat weten dat de vacature inderdaad niet is vervuld wegens gebrek aan sollicitanten. De woordvoerder schat in dat de inbedding van de studentassessor in het jaar misschien niet overeenstemt met de agenda van studenten. ‘Wij schatten in dat studenten voor een dergelijke functie de voorkeur geven aan een traditioneel bestuursjaar en dat loopt van september tot september.’ Binnenkort zal om die reden een nieuwe werving starten, zodat er op 1 september alsnog een studentassessor kan aanschuiven bij de vergaderingen van het college van bestuur.
