Internationale studenten in problemen door strengere criteria DUO
.JPG)
Europese studenten hebben in Nederland recht op studiefinanciering, als ze minimaal 56 uur per maand werken. Door nieuwe, strengere criteria tellen veel niet-verplichte stages daar niet meer voor mee. Dat brengt internationals in de problemen. ‘Ik vind het lastig om hier te wonen en studeren zonder financiële ondersteuning.’
Fanni Albert (22, Media & Culture) weet alles van het moeizame traject om studiefinanciering aan te vragen bij DUO. De Hongaarse student werkte elke maand meer dan 56 uur en leende maximaal om rond te komen. Maar toen ze eenmaal aan haar stage begon, werd haar studiefinanciering stopgezet en verloor ze daarmee haar financiële vangnet.
‘Toen het contract van mijn bijbaan afliep ben ik begonnen aan een stage,’ vertelt Albert. ‘Een stage is niet verplicht voor mijn opleiding maar je kunt er wel studiepunten voor krijgen. Ik heb voor aanvang van mijn stage meerdere keren met DUO gebeld om na te gaan of ik in aanmerking kom voor studiefinanciering. DUO verzekerde me ervan dat ik met een bewijs van mijn stagecontract gewoon studiefinanciering kan krijgen.’
Na vijf maanden te hebben gebeld kreeg Albert in oktober echter een brief waaruit bleek dat ze toch geen studiefinanciering kreeg. ‘Een regeling die is ingegaan vanaf januari 2020 maakt het niet meer mogelijk om studiefinanciering te krijgen voor een niet-verplichte stage vertelde DUO toen ik ze opbelde. Daar waren de DUO-medewerkers die ik destijds sprak niet van op de hoogte.’
Groter probleem
Dat het een uitgebreider probleem is blijkt ook uit de verhalen van andere studenten. Zo liep de Belgische student Renee Peeters (22, Media & Information) ook tegen problemen aan bij DUO. Toen ze parttime werkte en een aanvraag deed voor studiefinanciering, werd ze vijf maanden lang herhaaldelijk gevraagd om haar documenten opnieuw te sturen. Binnenkort begint ze aan haar stage en moet ze een nieuwe aanvraag indienen. Of ze daadwerkelijk studiefinanciering zal ontvangen is nog de vraag.
Elke student wordt individueel beoordeeld. De aanvraag van VU-student Constanza werd net als die van Albert afgewezen, terwijl ze een paar jaar geleden voor een andere stage nog wel studiefinanciering ontving. ‘DUO vertelde me dat ik niet genoeg verdiende met de stage. Ze eiste een minimale stagevergoeding van 888 euro. Het was heel vervelend: ik had het geld hard nodig, vooral omdat een stage vaak weinig betaalt.’
Peeters herkent zich daarin: ‘Zonder studiefinanciering zou ik mijn collegegeld of huur niet meer kunnen betalen. Waarschijnlijk moet ik dan een bijbaan nemen naast mijn opleiding en stage. Dat is eigenlijk niet te doen. Ik hoop erop dat het wel kan. Ik heb mijn stagecontract al geregeld en mijn baas heeft een bewijs voor me opgesteld met mijn werkuren. Hopelijk is dat voldoende.’
Toch is het niet helemaal onmogelijk om studiefinanciering te krijgen, blijkt volgens Constanza: ‘Een studiegenoot van me is het uiteindelijk met veel moeite wél gelukt, nadat haar eerste aanvraag was afgewezen. Ze heeft allerlei bewijzen en documenten moeten verzamelen en opsturen. Ze had het echt nodig en heeft ervoor moeten vechten. Uiteindelijk is het haar gelukt.’
Nieuwe criteria
In een reactie geeft DUO duidelijkheid over de ‘nieuwe regeling’ die ze omschrijft als een aanpassing van de beoordelingscriteria. ‘In eerste instantie werd bij niet-verplichte stages alleen gekeken naar de salariëring. In het geval van salariëring werd aangenomen dat er sprake is van een arbeidsrelatie, ongeacht de hoogte van het salaris.’
Die criteria zouden volgens DUO echter leiden tot oneigenlijk gebruik en ongelijkheid ten opzichte van studenten die wel 56 uur of meer werken. Daarom is besloten om studenten met een niet-verplichte stage die weinig verdienden voortaan niet meer te beschouwen als zogenoemde migrerende werknemers. ‘In die gevallen is er geen sprake van reële en daadwerkelijke arbeid. Studiefinanciering mag alleen worden verstrekt aan migrerend werknemers.’
‘Er moet sprake zijn van een arbeidscontract van minimaal 56 uur per maand arbeid, waarbij het leerdoel niet centraal staat,’ verduidelijkt een woordvoerder van DUO. ‘Verder moet het salaris marktconform zijn en moet het bedrijf in Nederland zijn gevestigd.’
‘Ik was bang dat ik zou moeten terugkeren naar mijn thuisland’
De onzekere situatie leverde Albert veel stress op. ‘Alhoewel ik enige financiële ondersteuning krijg van mijn ouders, vind ik het lastig om hier te wonen en studeren. Ik kom uit een gezin met een modaal inkomen maar voor studenten uit minder welvarende milieus is het nog lastiger om hier te studeren. Ik moet veel werken naast de studie om mijn collegegeld en kosten van levensonderhoud te kunnen dekken. Als je daarbovenop ook nog geen studiefinanciering kan krijgen, wordt het alleen maar moeilijker.’
Zonder studiefinanciering ontbreekt er een groot deel van Alberts maandelijkse inkomen. ‘Als ik had geweten dat ik geen financiële ondersteuning zou krijgen van DUO, had ik een bijbaan gezocht voor die tijd. Mijn stagevergoeding was onvoldoende om in Amsterdam te wonen: ik kon de huur en andere kosten er niet mee dekken.’
‘Ik was bang dat ik zou moeten terugkeren naar mijn thuisland Hongarije. Ik ben met een reden naar Amsterdam verhuisd en wilde helemaal niet teruggaan of stoppen met studeren.’ Het idee dat ze gedwongen was terug te keren was voor Albert moeilijk te accepteren. Ze besloot toen om hulp te zoeken en ging in therapie. ‘Ik kon geen oplossing meer vinden voor mijn situatie. Maar mijn therapeut heeft me daar goed bij kunnen helpen. Ze stelde voor om in Hongarije te kijken naar andere mogelijkheden.’ Daar ontdekte Albert dat ze in aanmerking kwam voor een studentenlening.
‘Mijn probleem was daarmee opgelost. Maar als ik kijk naar vrienden om mij heen zie ik dat het een groot probleem is. Ze hebben moeite om rond te komen en kunnen geen studentenlening aanvragen in hun thuisland, maar hier komen ze ook niet in aanmerking voor studiefinanciering.’
