Door China gesponsord VU-instituut gaf ook colleges aan UvA-studenten
UvA-studenten konden dit jaar een vak over mensenrechten volgen bij het door door China gesponsorde Cross Cultural Human Rights Centre van de VU. Dat bevestigt UvA’s Instituut voor Interdisciplinaire Studies. ‘Hier lijken wel wat zaken mis te zijn gegaan.’
De kwestie van de Chinese sponsoring deed de afgelopen dagen veel stof opwaaien omdat uit de NOS-reportage bleek dat de sponsoring gepaard ging met Chinese bemoeienis met het onderzoek. Zo zou onderdeel van de sponsoring zijn dat niet alleen de westerse, maar ook de Chinese visie op de mensenrechten aan de orde zouden komen in onderzoek én onderwijs.
Volgens de NOS zou de Vrije Universiteit de afgelopen jaren een sponsorbedrag van tussen de 250.000 en 300.000 euro per jaar hebben ontvangen. De VU heeft inmiddels de Chinese sponsoring van het Cross Cultural Human Rights Centre stopgezet.
Honours
Ook UvA-studenten konden een vak over mensenrechten kunnen volgen bij het door China gesponsorde instituut. Daarbij gaat het om studenten van het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS), zo bevestigt Lucy Wenting, de directeur van het IIS. Ze voegt er aan toe dat de UvA verder niets te maken heeft met de sponsordeal en het mensenrechtencurriculum.
‘Het vak valt binnen de gezamenlijke UvA-VU honoursopleiding. Het IIS is verantwoordelijk voor het UvA-aanbod en de VU voor het VU-aanbod. Studenten van beide universiteiten kunnen binnen dit aanbod over en weer honoursvakken volgen, maar de hele organisatie rondom dit vak, inclusief de kwaliteitscontrole en de financiering, ligt bij de VU en niet bij de UvA.’
Ruard Ganzevoort, decaan van de Faculteit Religie & Theologie van de VU en woordvoerder op dit onderwerp, laat weten dat dit vak al gegeven is, maar wellicht weer gegeven zal worden en ‘ook door UvA-studenten gevolgd kon of kan worden’. Hij zegt dat alles ‘ongetwijfeld’ eerst zal worden geëvalueerd.
Ethiek
Is het aanbieden van een dergelijk door China gesponsord vak waarin ook de (omstreden) mensenrechtenvisie van China aan de orde kan komen een ethische kwestie? En alleen voor de VU of ook voor de UvA, wier studenten immers aan het vak konden/kunnen deelnemen. Otto van Tubergen is lid van de Algemene Instellingsgebonden Ethische Commissie (AIEC) van de UvA. De commissie lag enige jaren op apegapen, maar wordt momenteel weer tot leven gewekt.
Misschien is dat maar goed ook, denkt Tubergen, want hij heeft ‘met enige verbazing’ kennis genomen van de Chinese sponsoring aan de VU. ‘Je zou toch denken dat we, na de kwestie aan de Rijksuniversiteit GroningenDe Rijksuniversiteit Groningen had lang plannen om een dependance te openen in de Groningse stad Yantai. Medewerkers en studenten vetooden dit plan uiteindelijk omdat ze problemen voorzagen met de academische vrijheid van personeel aldaar. Vooruitlopend daarop opende Rijksuniversiteit Groningen de deuren voor een Confucius Instituut. Dat is officieel een instituut om meer aandacht te vergaren voor de Chinese taal & cultuur. Uit onthullingen van de NOS bleek vorig jaar echter dat een hoogleraar die was verbonden aan het instituut zich niet negatief mocht uitlaten over China. en rond het telecomconcern Huawei, in academisch Nederland alle China-relaties opnieuw bekijken. Dat is hier niet gebeurd. Blijkbaar is het zelfreinigend vermogen van de universiteiten op dit terrein nog niet zo gemakkelijk te realiseren.’
Volgens Van Tubergen bestaat er aan de UvA ‘geen werkwijze’ om sponsoring ethisch te laten toetsen door de AIEC. ‘Onderzoeksprojecten worden door de ethische commissies van de faculteiten beoordeeld. Het is wel weer bijzonder om te zien hoe deze kwestie uiteindelijk in ons UvA-onderwijs terecht kan komen. Hier lijken wel wat zaken mis te zijn gegaan, zaken waarvan we tot nu toe dachten dat die nooit konden plaatsvinden. We gaan het nog druk krijgen met de AIEC.’
