Een Joodse activist en een Palestijnse activist uit Israël spreken op UvA over vrede
Woensdagmiddag waren oprichters van de Joods-Palestijnse beweging Standing Together te gast aan de UvA. Zij pleiten voor onmiddellijke vrede en samenwerking van Joden en Palestijnen, zonder boycot van personen. ‘Zowel Joden als Palestijnen gaan hier nooit meer weg. Dus we kunnen maar beter zo snel mogelijk vrede hebben.’
Tientallen studenten omhelzen elkaar bij wijze van begroeting gistermiddag. Een aantal draagt een keppeltje, een enkeling een hoofddoek. Die verscheidenheid past goed bij de aard van deze goed bezochte bijeenkomst op Roeterseiland: de Joods-Arabische beweging Standing Together uit Israël is door Diversity Officer Machiel Keestra uitgenodigd voor een gesprek aan de UvA.
De bestuurders van de beweging, de Joodse Alon-Lee Green en Palestijnse Rula Daood, voeren actie voor vrede, een einde aan Palestijnse onderdrukking en veiligheid voor beide volkeren in Israël. ‘We zoeken overeenkomsten tussen Joden en Palestijnen, en willen mensen door middel van empathie voor elkaars verdriet weer samenbrengen’, legt Green uit.
Dinsdag stonden de oprichters en tevens bestuurders van de beweging in debatpodium de Balie, donderdagmiddag zullen ze spreken met de buitenlandcommissie van de Tweede Kamer. In REC A2.17 luisterden gisteren ruim vijftig personen, waaronder bestuursvoorzitter Edith Hooge, aandachtig naar de twee sprekers. De hoge opkomst was des te opmerkelijker omdat de pro-Palestijnse, Israëlische hoogleraar Neve Gordon later op de avond ook nog aan de UvA zou spreken.
De Joodse Israeli Alon-Lee Green was al jong politief actief in zijn land. Als tiener richtte hij de vakbond voor obers op, die zich inzette voor minimumloon voor serveerders. Later was hij politiek adviseur in het Israëlisch parlement en één van de protestleiders van de sociale rechtvaardigheidsdemonstraties in 2011.
De Palestijnse Israeli Rula Daood werd pas politiek actief sinds de Israel-Gazaoorlog van 2014. Ze zei haar baan op, sprak zich meermaals uit tegen de rechtse overheid en werd samen met Green in 2019 bestuurder van Standing Together.
Die organisatie van Joodse en Arabische Israeli’s, mede-opgezet door Green, zet zich sinds 2015 in voor samenwerking tussen Joden en Palestijnen. De beweging met 5300 leden sprak zich eerder al uit tegen politieke aanhoudingen, de vernietiging van Arabische dorpen en de nieuwe radicaal-rechtse regering. Sinds de Israël-Hamasoorlog van 2023 organiseert de anti-oorlogsgroep voortdurend pro-wapenstilstandprotesten.
Oorlog in Libanon en Gaza
Zo gemoedelijk als de bijeenkomst begint, zo zwaarmoedig begon de dag van Green en Daood. Om 5.14 uur werden de twee in Amsterdam wakker geschud door een alarm op hun telefoon. Hun mobieltjes stonden nog ingesteld op Tel Aviv, waar mensen door de overheid werden gewaarschuwd voor een raketaanval van Hezbollah. Die Libanese beweging werd de afgelopen dagen in eigen land aangevallen door Israël. Minstens zeshonderd slachtoffers kwamen daarbij om. ‘Er heerst weer angst in het noorden’, verklaart de zelf uit het noorden van Israël afkomstige Daood.
Standing Together verzet zich bovenal tegen oorlog, zowel in Gaza als in Libanon. Want één ding hebben Palestijnse en Joodse Israeli’s volgens de Palestijnse Daood sowieso gemeen: ‘Al onze levens worden vreselijk hierdoor.’ Daood verloor familie in Gaza en heeft veel vrienden die familie verloren bij de aanslag van Hamas op 7 oktober. Ook Greens kennissen stierven in de oorlog. En dus vraagt Daood het publiek: ‘wie profiteert hier nu van?’ Ze wil Israeli’s, Palestijns en Joods, er bewust van maken dat ze verenigd zijn in hun oorlogsleed.
Enkele dagen na de aanslag op 7 oktober ging Standing Together in Israël al de straat op om te demonstreren, vertelt de Joodse Green in de collegezaal. De actiegroep pleitte voor een deal ter vrijlating van de gegijzelden en voor een wapenstilstand, want het bombarderen van onschuldige burgers in Gaza zou volgens hen niemand helpen. Green vervolgt: ‘Toen Israëlische kolonisten bijvoorbeeld trucks met hulp voor Palestijnse burgers blokkeerden, gingen honderden leden van Standing Together gearmd tussen de trucks en de kolonisten instaan. Zo bereikte de humanitaire hulp uiteindelijk toch Gaza.’
Rol universiteit
Keestra legt daarop aan de Israëlische actievoerders uit dat de universiteit zelf ook worstelt met haar rol in het conflict. Voorzitter van het College van Bestuur Hooge hoopt vooral ‘te kunnen luisteren naar de verschillende visies hier’, maar die zienswijzen zal ze wel meenemen in haar besluitvoering. Zo vergadert de universiteit over een nieuw ethisch kader, is er met medewerkers en studenten gesproken over de huidige samenwerkingen met Israël én vond er afgelopen 13 september nog een grote pro-Palestinademonstratie aan de UvA plaats.
‘Ja’, zegt een student in de zaal, ‘wat kunnen wij Nederlanders nu eigenlijk doen?’ Daar gaat Green graag op in. ‘Ten eerste, het boycotten van Israëlische instituties die meewerken aan de genocide van Palestijnen. De Israëlische wapenindustrie, de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, zelfs deze Israëlische regering, maar dat zijn dus niet alle academici. Het allerbelangrijkste is daarbij: erken net als Slovenië, Ierland en Spanje de staat Palestina.’
Boycot
Green keert zich af van de boycot van personen, met als voorbeeld de oproep om Standing Together zelf te weren door de door sommige studenten en medewerkers aan de UvA aangehaalde pro-Palestijnse beweging BDS (Boycott, Divest and Sanction). ‘Het is goed om te kijken welke samenwerkingen bijdragen aan de genocide, maar er zijn genoeg Arabische én Joodse academici die dag en nacht tegen het huidige systeem ingaan, die moet je niet afzonderen’, stelt Green voor. ‘Uiteindelijk moet verandering immers niet van buitenaf komen maar van de Israëli’s zelf.’
Green trekt de vaker gemaakte parallel met het apartheidsregime in Zuid-Afrika. ‘Uiteindelijk viel die regering niet door de boycot van universiteiten, maar door Nelson Mandela, door Desmond Tutu, door de Zuid-Afrikanen zelf.’ Daood vult aan: ‘Ik zou er dus niet voor kiezen om banden met een linkse instelling als Bezalel Academic of Arts and Design in Jeruzalem stop te zetten.’ Dat deden de KABK in Den Haag en de Amsterdamse Gerrit Rietveld Academie immers afgelopen mei.
Meerdere aanwezigen geven aan het nog steeds moeilijk te vinden welke rol een student kan hebben. Een jongen die ooit als reservist diende in het Israëlische leger raakt geëmotioneerd en zegt in tranen: ‘Ik ben zoveel vrienden kwijtgeraakt, zowel Joden als Palestijnen, ik wil zo graag mijn stem laten horen, maar ik voel me niet thuis bij de hevigere demonstraties. Wat moet ik doen?’ Keestra legt hem uit dat hij als Diversity Officer ook campusgesprekken organiseert voor mensen zoals hij, puur en alleen over de gevoelens die het conflict oproepen. ‘Wat daarnaast heel sterk kan werken, zijn stiltedemonstraties voor de slachtoffers. Gewoon met z’n allen op één plek zwijgen’, geeft de Palestijne Daood als alternatief.
Hamas
Toch is studentenrabijn Yanki Jacobs er kritisch op dat de Standing Together-leden spreken over ‘fascistische ministers in Israël’ en zich afkeren van de democratisch gekozen regering, terwijl ze wel zeggen voor de meerderheid van Israël te spreken. ‘En’, vraagt Jacobs, ‘gaan jullie ook de straat op tegen Hamas?’ Er klinkt wat geïrriteerd gezucht uit de zaal, maar Green antwoordt: ‘Ik haat Hamas! Maar ik haat ook Augusto Pinochet, ik haat ook Donald Trump. Ik kan echter alleen iets doen tegen mijn eigen regering. Van mensen van buitenaf kunnen we vooral hun solidariteit gebruiken.’
‘Tuurlijk gaan we vaak tegen de stroom in Israël in’, geeft Green toe, ‘maar uiteindelijk denk ik dat de meerderheid van de bewoners van Israël-Palestina gewoon een veilig land wil leven, waar iedereen vrij en onafhankelijk kan bestaan.’ Mensen moeten volgens collega Daood daarbij beseffen dat de vrijheid van de Palestijn niet ten koste gaat van die van de Jood en dat Israël niet hoeft weggevaagd te worden voor de veiligheid van Palestijnen. ‘Uiteindelijk is dit voor ons allemaal ons thuis. Zowel de negen miljoen Joden als twee miljoen Palestijnen gaan hier nooit meer weg. Dus we kunnen maar beter zo snel mogelijk vrede hebben.’
Hoop
Aan het einde van het gesprek deelt Edith Hooge haar in een notitieboekje opgeschreven bevindingen. ‘Het is inspirerend hoe Standing Together zoekt naar wat mensen gemeen hebben. Jullie zijn radicaal in jullie nuance, radicaal in het oproepen tot vrede en radicaal in het vrije debat.’ Hoe ze het gesprek precies meeneemt in besluiten over samenwerkingen laat ze nog in het midden.
Daood vult de woorden van de UvA-bestuurder aan: ‘Uiteindelijk gaat het niet om ‘ik heb gelijk en jij niet’. Want de bedoeling is hetzelfde: we willen allen in vrede leven, zonder onderdrukking, zonder geweld.’ Green blijft daarbij geloven. ‘We zullen groeien en groeien, want elke dag komen er weer kisten terug met nieuwe slachtoffers. En dus meer mensen die een wapenstilstand willen’, zegt de Joodse activist. Daood sluit af: ‘Als ik om 5 uur wakker word van nieuwe bombardementen, voel ik me verbrijzeld. Maar elke dag zie ik nieuwe gezichten, Palestijnse gezichten, Joodse gezichten, jonge gezichten. Elke dag hebben we nieuwe hoop. Want dat is onze enige manier om door te leven.’
