Hoe zal het sinterklaasfeest er dit jaar uitzien? Die vraag stond vrijdagmiddag centraal in de Openbare Bibliotheek tijdens de opname van
Amsterdam Leeft!, een tweewekelijkse radiocollege van het arrangement
Urban Management waarin gedebatteerd wordt over grootstedelijke problemen in Amsterdam. Aan tafel een antropoloog en een historicus, aan de lijn een rapper uit de Bijlmer en in de zaal studenten van de HvA. Allen doen hun zegje in het Zwarte Piet-debat. Maar tot een eensgezinde oplossing komen ze niet.
Hoewel buiten de zon schijnt en de terrassen zich in hoog tempo vullen, wordt in de bibliotheek een verhit debat gevoerd over de sinterklaasviering in december. Aan tafel zitten historicus Han van der Horst en antropoloog Teun Voeten. Beiden zijn voor het behoud van Zwarte Piet. Halverwege het uur belt Gideon Everduim, alias rapper Gikkels, uitgesproken tegen Zwarte Piet. Maar voordat Everduim zijn visie op het onderwerp kan geven is er ruim een half uur verstreken waarin de twee mannen in de studio uitgebreid aan het woord zijn geweest.
Black or White
Voeten hekelt de manier waarop zijn tegenstanders hun standpunt kiezen. ‘Zij redeneren vanuit een eng en nauw oogpunt. Het zijn ook niet de meest hoogopgeleide personen die zich tegen deze Hollandse traditie uitspreken,’ zegt hij. ‘Ze hebben vaak iets gestudeerd in de richting van gender en dat zijn in mijn ogen nepstudies. Het gaat hier om een zeer complex vraagstuk en deze mensen hebben nou niet exact filosofie gestudeerd. Als je er niets van af weet moet je gewoon je bek houden.’ Hij geeft toe dat er in Zwarte Piet elementen zitten uit de slavenperiode maar: ‘Zwarte Piet is nu meer een
personal assistent.’
Wanneer Everduim per telefoon zich in de discussie mengt, begint hij met te zeggen dat het feest best mag blijven bestaan, maar mensen mogen niet vergeten dat Nederland een geschiedenis in de slavernij kent. Als het aan hem ligt is de tijd van discussiëren voorbij en moet er nu per direct een oplossing worden gevonden voor het probleem. ‘Zolang we niet op één lijn zitten is een participatiesamenleving onmogelijk.’
Hij pleit ervoor om president Obama opnieuw naar Nederland te laten komen, maar dit keer in december. ‘Dan wachten we hem op met een gezelschap zwart geschminkte mensen met rode lippen en gouden oorbellen. Ik ben benieuwd of dat ten goede zal zijn voor de relatie tussen de VS en Nederland.’ Voeten en Van der Horst verwijten Everduim dat hij in de slachtofferrol kruipt. Maar voordat de discussie op gang kan komen, worden de heren onderbroken want het is tijd voor een liedje:
Black or White van Michael Jackson.
Poldermodel
Uit het publiek klinkt gemor. Een student krijgt het woord. ‘Waarom kunnen we de sinterklaasviering niet zo aanpassen dat iedereen mee wil feesten?’ Van der Horst benoemt eerst het typische Nederlandse poldermodel om eraan toe te voegen: ‘Ze zouden het andersom moeten bekijken. Uitsluitend donkere mensen komen in aanmerking voor de mooiste baan van de wereld. Als dat de strekking was geweest dan was dit debat vorig jaar al beslecht.’
Er wordt afgesloten met een rondje waarin iedereen zijn ideale sinterklaasfeest beschrijft. Everduim ziet een Piet met een paar zwarte schoorsteenvegen wel zitten. Voeten stelt voor om een alternatief feest voor iedereen die tegen Zwarte Piet is te organiseren. ‘Misschien ergens in Rotterdam ofzo.’ Voor Van Horst hoeft er niets te veranderen. ‘Gewoon samen met de familie sinterklaas vieren, zoals we het altijd hebben gedaan. Ik trek me niets aan van een ander. Je moet mensen in hun waarde laten.’
Deze aflevering van Amsterdam Leeft! wordt dinsdag 29 april tussen 18.00 en 19.00 uur uitgezonden op Amsterdam FM, 106.8 FM (ether), 103.3 FM (kabel) en www.amsterdamfm.nl. Luister hier vast een voorproefje.