Dat zijn wij, in potentie. Daar weten we nu toch wel genoeg voor. Het zijn niet de demonen zelf maar de bezetenen die altijd al het grootste gevaar vormden. Dus een paar honderd jaar verplichte groepstherapie voor alle betrokken landen is na zo’n oorlog toch wel het minste. De Godwin is hiervoor het beste middel. Waarom niet juist constant de groepsdynamiek van de Tweede Wereldoorlog bespreken, in dagelijkse vergelijkingen met ons eigen gedrag nu? Wellicht kunnen we dan methodisch en constructief zorgen dat we het nóóit meer ‘niet hebben geweten’.

Uiteindelijk kan dit alleen als we voorbij het demoniseren van mensen gaan, wellicht met een nieuw taboe. Daarvoor moeten we eerst het Godwinverbod opheffen. Sterker nog; ik wil constructief Godwinnen als voorpaginarubriek, als vak en in de wet vertegenwoordigd zien. We moeten vorm geven aan onze hoognodige groepstherapie. Natuurlijk weten we het nóóit, en gebeuren dingen ook nooit twee keer hetzelfde. Maar we kunnen best eens rücksichtslos naar onszelf kijken, wanneer we beter weten.