Bewondering

Volgens het onderzoek ontwikkelen narcisme en zelfwaardering zich gespiegeld. Beide komen op hetzelfde moment tot uiting - wanneer kinderen ongeveer 7 jaar oud zijn – maar ze ontwikkelen zich in tegengestelde richting. Narcisme piekt in de adolescentie, terwijl zelfwaardering op z’n laagst is op dezelfde leeftijd – daarna neemt narcisme af, terwijl zelfwaardering juist toeneemt. ‘Toch is er weinig echt bewijs dat de twee negatief gecorreleerd zijn.’

Narcisme en zelfwaardering verschillen ook in hun uitingsvorm. Het blijkt dat narcisten in sociale context vooral verlangen naar bewondering. ‘Ze willen graag laten zien dat ze beter zijn dan anderen.’ Als dit niet lukt kunnen ze agressief en boos reageren. Mensen met een hoge zelfwaardering hebben die drang om hun superioriteit te bewijzen niet. ‘Zij zoeken juist warme, intieme relaties en vinden het belangrijk goed met anderen te kunnen opschieten’ aldus Brummelman.

Zichzelf zijn

Narcistische karaktertrekken worden al op jonge leeftijd gevormd: ’Narcisme wordt in de hand gewerkt door ouders die hun kinderen op een voetstuk plaatsen - die hun kinderen het idee geven dat ze beter zijn dan anderen.’ Dit komt volgens Brummelman steeds vaker voor. ‘Er zijn aanwijzingen dat jongeren narcistischer worden. Het is goed om stil te staan bij de boodschap die we aan hen geven. We moeten hen niet vertellen dat ze beter zijn dan anderen.’ In plaats daarvan moeten ouders hun kinderen het idee geven dat ze zichzelf mogen zijn: ‘Dat ze er mogen zijn als persoon, los van hoe ze zich verhouden tot anderen.’ Het onderzoek beargumenteert dan ook het belang van interventies die narcisme remmen en zelfwaardering juist stimuleren.