De UvA moet in de toekomst werken met diversiteitsquota, zowel voor medewerkers als voor studenten. Dat is één van de aanbevelingen van de Commissie Diversiteit, die dinsdag een eerste feedbacksessie hield. Hoe de quotaregeling er precies uit gaat zien moet nog worden uitgewerkt. Het onderwerp leek geen heet hangijzer, quota kwamen tijdens de vragenronde niet aan bod. ‘Dat niemand er vragen over heeft, zie ik als instemming,’ aldus emeritus-hoogleraar gender & etniciteit aan de Universiteit Utrecht (UU) en commissievoorzitter Gloria Wekker.
De commissie is één van de onderzoekscommissies die werden opgezet na de studentenprotesten vorig jaar en boog zich over de vraag hoe het gesteld is met de diverse minderheidsgroepen binnen de universiteit. De bijeenkomst dinsdag in Crea, waar ondanks het zomerse weer zo’n zeventig man op af waren gekomen, vormt de eerste van drie zogeheten feedbacksessies. Daarin krijgt de academische gemeenschap de mogelijkheid om vragen te stellen en input te leveren. De feedback wordt verwerkt in het eindrapport dat de commissie op 12 oktober presenteert.
De commissie hield tot nu toe onder meer een enquête, die door 3.500 studenten en 2.000 medewerkers werd ingevuld en verrichte zelf kwantitatief onderzoek. De UvA blijft zowel qua studenten als qua medewerkers een relatief homogene universiteit, die de multiculturele bevolking van Amsterdam niet weerspiegelt. Slechts 15 procent van de academische gemeenschap heeft een niet-Westerse of migratieachtergrond. Onder Amsterdamse jongeren ligt dat percentage op 51 procent. Dat betekent overigens niet dat de quota van de Commissie Diversiteit aan dit cijfer moeten refereren.
Verplichte diversiteitscursus
Naast quota pleit de commissie voor een helder diversiteitsbeleid (onder meer verplichte diversiteitscursussen voor bachelorstudenten van alle faculteiten) en het instellen van een zogeheten Diversity Unit, die het beleid uitstippelt en in de gaten houdt of het wordt nageleefd. Deze diversiteitswaakhond moet zo dicht mogelijk bij het bestuur staan, om te garanderen dat de aanbevelingen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Tot slot moet er een ombudspersoon komen die buiten de academische hiërarchie staat. Daar kunnen studenten en medewerkers terecht die zich gediscrimineerd of buitengesloten voelen.
Meer algemeen moet de UvA zich volgens de commissie bewust worden van haar eigen geschiedenis en rol tijdens het kolonialisme. Wetenschappers moeten volgens Wekker af van het idee dat alleen empirische wetenschap geldige kennis oplevert, dus van de positivistische wetenschapsopvatting als de enig juiste. Aan de UvA wordt er volgens de commissie veel te weinig onderkend dat er verschillende perspectieven zijn, waar bijvoorbeeld het eurocentrische idee van de canon er één van is.
Diversiteitsanalfabeten
Zowel onder de studenten als onder de medewerkers van de UvA bevinden zich volgens de commissie ‘diversiteitsanalfabeten’, die er een egalitair wereldbeeld op nahouden en enkel geloven in het positivisme. Ook hebben medestudenten en collega’s vaak niet door dat opmerkingen over apen of ‘excuusnegers’ kwetsend kunnen zijn, ook al zijn ze grappig bedoeld. ‘We hebben gemerkt dat het heel ongemakkelijk is voor mensen om te praten over etnische diversiteit, discriminatie en racisme,’ meent Wekker. ‘Daar moeten we een respectvolle, niet bedreigende vorm voor zien te vinden.’
Op een enkeling na leek het opvallend diverse publiek zich in de bevindingen van de commissie te herkennen. Een groep bezoekers bleek discriminatie aan de UvA aan den lijve te hebben ondervonden en zij deelden hun verhaal. Anderen wilden weten hoe zij moesten omgaan met collega’s die het hele onderwerp maar niets vonden. De bijeenkomst werd opgenomen en zal zo nodig in het eindrapport worden verwerkt. Wie wil meepraten, kan dat aanstaande vrijdag doen op het Science Park of woensdag 21 september in de hal van het Maagdenhuis.
Update 14 september 2016 13.05 uur
In een eerdere versie van een artikel was onvoldoende duidelijk dat de Commisie Diversiteit geen quotum van 51 procent niet-Westerse allochtonen beoogt. Het is nog niet duidelijk op welke cijfers het quotum worden gebaseerd.
Update 14 september 2016 17.05 uur
De aanbevelingen van de commissie Diversiteit zijn volkomen verkeerd gevallen bij studentenpartij De Vrije Student. ‘De aanbevelingen zijn echt te idioot voor woorden,’ aldus fractievoorzitter Gerwin Wezelman. ‘De oproep om een diversiteitsquotum onder studenten en medewerkers in te stellen, is simpelweg een vorm van racisme. Er wordt geselecteerd op grond van huidskleur en achtergrond en dat is volstrekt onacceptabel. Ook de oproep om alle bachelorstudenten te verplichten een diversiteitscursus te volgen kan niet op onze sympathie rekenen. Studenten komen hier om goed onderwijs te krijgen. De UvA is een onderwijsinstelling, geen heropvoedingsinstituut.’