Techno of Bach? Gehoorschade hangt af van duur, niet van muziekgenre
ADE, het grootste dancefestival ter wereld dat deze week weer van start gaat, waarschuwt haar bezoekers voor gehoorschade. Ook artsen hopen dat studenten denken aan hun oordoppen: zij zien regelmatig studenten met gehoorschade in hun praktijk. ‘Eenmaal schade, dan is er geen weg terug.’
In de huisartsenpraktijk van de UvA verschijnen regelmatig studenten met gehoorklachten. Ook na een festivalseizoen of een meerdaags festival zoals het Amsterdam Dance Event (ADE). Tinnitus, oftewel oorsuizen, is een van de meest voorkomende klachten, zegt studentenhuisarts Fleur Clarijs. ‘Als je langdurig naar harde muziek luistert, loop je risico op blijvende gehoorschade.’
Tinnitus
Gehoorschade kan al ontstaan bij geluiden of muziek vanaf 80 decibel, vergelijkbaar met het volume van je wekkeralarm of föhn. Zodra het oor te lang aan dit volume wordt blootgesteld, kunnen de trilhaartjes in het binnenoor beschadigd raken. Deze trilhaartjes zijn belangrijk voor het omzetten van geluid via je zenuwen naar je hersenen. ‘Op een gegeven moment is er een grens bereikt en zijn te veel van die haartjes beschadigd, en dan krijg je gehoorklachten,’ legt Clarijs uit.
Clarijs ziet vooral studenten met de eerste tekenen van gehoorschade, zoals een piep in het oor. Dan is het nog niet per se duidelijk of ze gehoorverlies hebben opgelopen. ‘Dat piepen en suizen kan erg vervelend zijn. Het kan leiden tot verminderde concentratie of een slechte nachtrust. Maar het kan ook na verloop van tijd verdwijnen, dat stelt gerust. Of je gehoorverlies hebt opgelopen, blijkt pas rond je dertigste of veertigste.’
Studenten
Studenten Jacob Vermeijmeren (22) en Simeon Ridder (18) hebben beide regelmatig last van tijdelijk oorsuizen na het uitgaan. ‘Soms is het lastig om in slaap te komen. Een enkele keer was het zo hevig dat het suizen tot in de middag na het feest bleef aanhouden, maar dan ging het gelukkig wel weer weg,’ vertelt Ridder. Vermeijmeren: ‘Ik maak me weleens zorgen dat het blijvend is, maar tot nu toe is het de dag erna verdwenen.’
Student Femke Schouten (25) heeft minder geluk. Sinds haar veertiende heeft ze last van tinnitus. ‘Bij mij is het heel geleidelijk gekomen; de intensiteit van de piep is wisselend en vaak stressgerelateerd. Sinds mijn vijftiende draag ik al oordoppen, niet alleen op feesten, maar ook op drukke plekken in de stad of in de kroeg.’ Ook student Abel Koenen (19) heeft er last van. ‘Ik heb het vermoeden dat het komt door iemand die tijdens een schoolfeest in mijn oor begon te schreeuwen om boven de muziek uit te komen. Sindsdien heb ik last van een hoge piep die maar niet weggaat. Inmiddels heb ik er gelukkig wel mee leren leven en valt het naar de achtergrond.’
Volgens Clarijs is de duur van de blootstelling voornamelijk de boosdoener bij gehoorschade. ‘Bij het uitgaan maakt het niet zozeer uit of je naar techno, house of klassieke muziek luistert, maar er is natuurlijk wel een verschil of je naar een concert van Bach luistert of acht uur lang voor een speaker linksvoor bij ADE staat. Uiteindelijk gaat het om te lange blootstelling,’ aldus Clarijs.
Maximaal geluidsniveau
Om gehoorschade te voorkomen, moeten openbaar toegankelijke locaties met versterkte muziek, zoals clubs, een maximaal geluidsniveau hanteren. Dat ligt op gemiddeld 102 decibel over een kwartier - vergelijkbaar met een voorbijrijdende metro of een laag overvliegende helikopter. Maar daar is lastig op toe te zien, zegt Clarijs. Gelukkig ziet ze dat steeds meer festivals en organisaties campagne voeren om gehoorschade te voorkomen. ‘ADE werkt bijvoorbeeld samen met de organisatie I Love My Ears om mensen te informeren over gehoorschade en preventieve maatregelen te nemen, zoals het dragen van oordoppen. Dit soort organisaties zien er ook op toe dat clubs en festivals voldoen aan de regelgeving.’
Oordoppen
Maar een groot deel van de verantwoordelijkheid ligt bij de mensen zelf, zegt Clarijs. ‘De meeste studenten die bij mij komen, weten wel dat te harde muziek schadelijk is en balen dat ze niet eerder iets met hun oren hebben gedaan. Die oordoppen zijn dus echt belangrijk.’
Het maakt volgens Clarijs niet uit welke oordoppen je draagt, of het nu slaapoordoppen van schuim of wax zijn, of speciale oordoppen met een muziekfilter. ‘Wel kan het helpen om direct goede, eventueel op maat gemaakte, oordoppen aan te schaffen. Dan ben je ook minder snel geneigd deze alsnog uit te doen op een feestje.’
Student Koenen voegt daar graag nog iets aan toe: ‘Als je elkaar niet kunt verstaan in de club, doe dan niet je handen om iemands oor om er vervolgens in te schreeuwen, maar praat op normaal volume óf loop even weg.’
In de aanloop naar ADE heeft Clarijs nog een ander advies. ‘Naast gehoorbescherming is het ook goed om je oren af en toe rust te gunnen. Op ADE kun je oneindig doorgaan voor meerdere dagen, maar zorg dat je tussendoor een paar uurtjes rust neemt. Zo verminder je de constante blootstelling aan lawaai en daarmee de kans op gehoorschade.’
