Kirsty McHenry | Met deze regering moeten kritisch engagement en politiek activisme verdedigd worden
Het stereotype beeld van de zelfingenomen, politiek actieve student is een icoon geworden van universitaire instelling, schrijft Kirsty McHenry. Dit beeld wordt door de PVV gebruikt om de grote bezuinigingen op het hoger onderwijs te rechtvaardigen. ‘Het is met dit sentiment dat ik denk dat de politici achter het beleid hun grote onbegrip van het doel van onderwijs laten zien.’
Universitaire campussen zijn lang afgeschilderd als broedplaatsen van sociale ontwrichting, plaatsen waar naïeve jongeren veranderen in controversiële dissidenten. Bovendien is het stereotype beeld van de zelfingenomen, politiek actieve student - of dat nu als vertederend of ergerlijk wordt ervaren - in wezen een icoon van universitaire instellingen geworden. Het is dit icoon dat de PVV (en de grotere, zij het stillere, regeringscoalitie) deels gebruiken om de dramatische bezuinigingen op het hoger onderwijs te rechtvaardigen.
Hoewel het zeker niet de enige reden voor de bezuinigingen is, is de wens om een einde te maken aan een tijd waarin “politiek activisme voorrang heeft gekregen op academische integriteit”, zoals Reinder Blaauw het verwoordde, een belangrijke drijfveer achter de acties van de regering. Blaauw, Kamerlid en lid van de PVV, legde uit dat de bezuinigingen bedoeld waren om onderwijsinstellingen “hun prioriteiten te laten heroverwegen” omdat ze nu moeten kiezen tussen “politiek activisme op het menu of gedegen onderwijs en onderzoek”. Het is met dit sentiment dat ik denk dat de politici achter het beleid hun grote onbegrip van het doel van (hoger) onderwijs laten zien. Het is essentieel dat onderzoek wordt uitgedaagd en dat leren in de praktijk wordt gebracht. Kennis is immers waardeloos zonder toepassing. En zonder actie betekent onderwijs niets.
De suggestie van Blaauw dat activisme een bedreiging is voor academische integriteit is ironisch aangezien het de regering van zijn partij is die ervoor gekozen heeft om te snijden in fondsen voor onderzoek en wetenschap (waardoor onderzoekers beperkt worden en mogelijk gedwongen worden om te bezuinigen). Bovendien is de veronderstelling dat politiek activisme tegenover onderwijs staat zeer misleidend. Hoewel demonstraties in de afgelopen maanden gericht waren op het verstoren van het normale functioneren van de universiteit, werd dit gedaan met de bedoeling om de aandacht te vestigen op haar banden met Israëlische instellingen. Het activisme is er onder andere op gericht om de ethische integriteit van de UvA te verbeteren, niet om deze aan te tasten.
Het is geen toeval dat sociaal ontwrichtende bewegingen regelmatig een stem vinden onder studenten; het is op de universiteit dat veel studenten voor het eerst in aanraking komen met theorieën die ze later zullen gebruiken als basis voor hun eisen. Dat gezegd hebbende, in het geval van Palestina vinden deze interacties vaker buiten dan binnen het klaslokaal plaats. Tegenover studentenactivisme zoals dat aan de UvA, wordt er vaak op gehamerd dat het politieke engagement van jongeren goedgekeurd en zelfs bewonderd kan worden als het binnen de grenzen van een ordelijke en goed gedragen demonstratie blijft. Dit gaat echter voorbij aan de belangrijkste theorie achter veel van het activisme dat wordt uitgevoerd (en ook aan de geschiedenis van de meeste succesvolle protestbewegingen). Namelijk, als activisme niet ontwrichtend is, of niet de dreiging van ontwrichting in zich draagt, dan zal het meestal ook niet effectief zijn.
Het is duidelijk dat reactionaire politici zoals Blaauw niet echt geïnteresseerd zijn in de kwaliteit van het onderwijs of de integriteit van het onderzoek, maar in plaats daarvan proberen de lijn te bewandelen tussen anti-activistische retoriek en anti-intellectueel politiek beleid. De bezuinigingen op het hoger onderwijs mogen echter niet worden afgedaan als de zoveelste conservatieve begrotingsaanpassing. Deze bezuinigingen en de ideologische beweegredenen erachter, samen met de antagonistische benadering van politiek activisme door de regering, zijn symptomatisch voor een steeds repressiever politiek klimaat. Het soort omgeving waarin kritisch engagement en resoluut politiek activisme verdedigd zouden moeten worden. Gelukkig is de voortdurende aanwezigheid van een ontwrichtende studentenpopulatie - en bij uitbreiding een ontwrichtend publiek - een geruststellend teken dat de natie wel degelijk heeft opgelet in de les.
