Zou jij groenten of fruit eten dat gekweekt is op menselijke poep? UvA-studenten zochten het uit
Wat vinden mensen eigenlijk van het kweken van voedsel op menselijke poep? Dat onderzochten bachelorstudenten van Computational Social Science. Daarbij vonden ze verschillen tussen culturen en mannen en vrouwen. ‘Menselijke mest is de toekomst.’
Wereldwijd produceren mensen een miljard ton aan poep per jaar. Maar het overgrote deel wordt nog altijd nutteloos door het toilet gespoeld. En dat terwijl het juist als grondstof kan worden gebruikt om voedsel op te verbouwen. Maar zijn mensen wel bereid om voedsel te eten dat gegroeid is op menselijke ontlasting? Studenten van de bachelor Computational Social Science zochten het uit en publiceerden onlangs hun resultaten in Waste Management Bulletin.
Yuck factor
Een van de redenen waarom menselijke mest wordt onderzocht, is omdat het een duurzaam alternatief zou kunnen zijn voor dierlijke mest en kunstmest. Bij de productie van deze gangbare bodemverrijkers komen namelijk broeikasgassen vrij en worden fossiele brandstoffen gebruikt.
In Nederland wordt al op kleine schaal geëxperimenteerd met menselijke mest. Zo zijn er verschillende circulaire woongemeenschappen die hun ontlasting composteren voor hun moestuin. Daarnaast zijn er bedrijfjes die menselijke ontlasting van mobiele toiletten afvangen en het via een ingewikkeld verwerkingsproces omzetten in geurloze mest, lijkend op koffiedik. Het idee dat er onaangename geuren verspreid worden over landbouwgrond, roept een gevoel van afkeer op bij de meeste mensen. De “Yuck factor” noemen de onderzoekers dat. Maar grootschalig onderzoek naar de acceptatie van menselijke mest ontbrak nog, constateerde Markus Knell (23), een van de betrokken studenten bij het onderzoek.
Japan en Engeland
Knell onderzocht de perceptie op menselijke mest samen met vier andere studenten onder begeleiding van universitair docent Steve Pickering. Op basis van interviews die ze afnamen in Noord-Holland ontwikkelden de studenten een opinieonderzoek. Wegens gebrek aan financiering in Nederland is het opinieonderzoek elders uitgevoerd. ‘In Engeland en Japan had ik nog subsidie om onderzoek te doen,’ vertelt Pickering. ‘Daarnaast hebben beide landen soortgelijke economieën en een lange democratische geschiedenis wat hen vergelijkbaar maakt in de uiteindelijke analyse.’
De studenten vonden grote verschillen tussen beide landen. Zo stonden Japanners meer open om voedsel te eten dat is verbouwd met behulp van menselijke mest, maar waren ze terughoudend als het gaat om het gebruik ervan in openbare parken. Voor de Engelsen gold precies het tegenovergestelde: zij hadden meer zorgen over de gezondheidsrisico’s in verband met de aanwezigheid van sporen van medicijnen, drugs of andere schadelijke stoffen. Naast de verschillen tussen de twee landen hebben de studenten ook verschillen in de perceptie tussen mannen en vrouwen gevonden. Japanse mannen lijken over het algemeen het positiefst over het gebruik van menselijke ontlasting. Engelse vrouwen waren vaker terughoudend.
Verschil in historie
Een goede verklaring voor deze verschillen hebben de studenten nog niet gevonden. Ze vermoeden dat het iets te maken heeft met de geschiedenis van het gebruik van menselijke mest in beide landen. ‘Wat niet veel mensen weten is dat het gebruik van menselijke ontlasting in de landbouw ooit de normaalste zaak was,’ vertelt Knell. ‘Zo rond de industrialisatie van Europa zijn we er mee gestopt. Veel mensen vertrokken naar de stad waar op dat moment nog geen goed werkend rioleringssysteem aanwezig was. Daardoor kreeg men in Londen bijvoorbeeld te maken met de “The Great stink of London” in 1858. Dat ging tegelijkertijd gepaard met de uitbraak van ziektes zoals cholera waardoor men het gebruik van menselijke mest is gaan koppelen aan ziektes en slechte hygiëne. In Japan ligt dat anders. Omstreeks 1950 werd menselijke mest nog wel eens gebruikt, waardoor het ook nu nog als een mogelijkheid wordt beschouwd.’
Knell en Pickering hopen het onderzoek ooit alsnog in Nederland uit te voeren. ‘Uit de interviews met de mensen uit Noord-Holland bleek dat ze over het algemeen erg positief tegen het gebruik van menselijke mest stonden,’ zegt Knell. ‘Ik ben wel benieuwd hoe dat in de rest van Nederland zit.’
De onderzoekers zijn in ieder geval overtuigd. ‘Menselijke mest is de toekomst! Zolang het veilig kan en het eten lekker smaakt, waarom niet?’ vervolgt Pickering. ‘Maar voordat groenten en fruit op menselijke mest verbouwd zal worden moet er nog veel gebeuren. Naast het veranderen van de publieke opinie zit de grootste uitdaging in de logistiek. Idealiter wil je urine en de rest van je ontlasting apart afvangen. Hoe ga je dat regelen met het huidige rioleringssysteem? En hoe zorg dat sporen van medicijnen, drugs en andere schadelijke stoffen onschadelijk worden maakt? Dat is allemaal een kwestie van onderzoek en tijd.’
