De onredelijkheid van de studentenprotesten
De eisen van de demonstrerende studenten zijn verre van redelijk, vindt politicologiestudent Sebas Lammers. ‘Aangenomen dat zij staan voor mensenrechten als universele principes, zijn er nogal wat universiteiten uit controversiële landen waar de UvA ook samenwerkingen mee heeft.’
Deze week was het op meerdere universiteiten in Nederland raak. De verwachte kopie van de Amerikaanse campusbezettingen hebben hun ingang gevonden bij studenten aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Utrecht. Vooral de protesten op de UvA sprongen in het oog, mede gezien de aanhoudende bezetting en het ingrijpen van de politie. Al deze studenten eisen hetzelfde: dat hun universiteit de banden verbreekt met de staat Israël vanwege de oorlog in Gaza. Deze eis is onredelijk.
Onzinnige eis
Allereerst is het onjuist om Israëlische universiteiten en hun studenten verantwoordelijk te houden en te duperen voor de daden van regering Netanyahu. Er zijn weliswaar enkele uitzonderingen op basis waarvan banden met buitenlandse universiteiten kunnen worden verbroken, zoals opgelegde politieke sancties of bedreiging van de eigen veiligheid, maar beide zijn hier geenszins van toepassing. Bovendien draagt de UvA al niet bij aan onderzoek omtrent militaire acties van Israël, zoals de universiteit aangeeft in een reactie op de bezetting. Daarentegen kan een zekere mate van uitwisseling met buitenlandse universiteiten en studenten juist verrijkend zijn. Kritiek op het aantal internationals dat Nederland toelaat is zeker terecht, maar uitwisseling van personen, kennis en ideeën helemaal stopzetten? Dat lijkt mij zeer onverstandig, ook al is dit met universiteiten uit landen met discutabele regimes (voor zo ver Israël daar al onder valt). Dit brengt dialoog namelijk niet bepaald verder.
Voorts zijn deze studentenbezetters zeer inconsistent met hun heftige protesten. Aangenomen dat zij staan voor mensenrechten als universele principes, zijn er nogal wat universiteiten uit controversiële landen waar de UvA ook samenwerkingen mee heeft. Denk aan het Universitas21 netwerk. De UvA behoort hiertoe, maar ook de Chinese Shanghai Jiao Tong Universiteit en Universiteit Fudan. In het totalitaire China worden al jaren meer dan een miljoen Oeigoeren in ‘’heropvoedingskampen’’ vastgezet. Verder is de Zuid-Afrikaanse Universiteit van Johannesburg er onderdeel van. Volgens Human Rights Watch wordt dit land geteisterd door veel geweld, waarvan ouderen, vrouwen, LHBT-personen en buitenlanders onevenredig vaak het doelwit zijn. Sterker nog, Zuid-Afrika staat in de top vijf van landen waar de femicideratio, ofwel vrouwenmoord, het hoogst is.
Daarnaast is het ook bij de Universiteit Utrecht mogelijk om op uitwisseling te gaan naar landen als China of Zuid-Afrika. Desondanks richten de studenten zich niet tegen deze samenwerkingsvormen. En laat me duidelijk zijn dat ik zeker geen voorstander ben van stopzetting van deze banden, deze moeten we juist wel behouden. Toch is enige hypocrisie deze studenten dus niet vreemd.
Spirituele leegte en simplisme
De vraag rijst waarom deze studenten dan gaan protesteren met dergelijke onredelijke eisen. Psychiater Esther Fennema hield zich in het EW Magazine eerder al bezig met deze vraag. Fennema stelt dat ‘veel jongeren worstelen met de spirituele leegte’. ‘Ze voelen zich niet geworteld in een samenleving met als hoogste doel consumeren en zo rendabel mogelijk zijn.’ Zoals politiek filosoof Patrick Deneen terecht stelt, is de huidige (neo)liberale samenleving ingericht op geatomiseerde individuen, ofwel res idiotica in het Oudgrieks. Zowel Deneen als Fennema komen tot de conclusie dat dit leidt tot onzekerheid, eenzaamheid en angst. De mens is daarentegen een politiek en sociaal wezen, waardoor deze samenlevingsvorm niet voldoet. Om deze spirituele leegte op te vullen, analyseert Fennema dat het deze studenten gaat om iets groters. Iets dat hen overstijgt en hoop biedt. Demonstreren voor dit soort grote ‘onrechtvaardigheden’ valt daar ook onder. Vandaar deze bezetting, gebaseerd op onzinnige eisen.
Dit leidt noodzakelijkerwijs ook tot simplisme van de zaak, hetgeen blijkt uit de desinteresse die de studenten tonen voor dialoog. Eerder zagen we al dat studenten een Room for Discussion bijeenkomst met de Nederlandse luitenant-admiraal Rob Bauer verstoorden om tegen de NAVO en voor een vrij Palestina te pleiten. Deze week zien we beelden van journalisten die worden verjaagd van openbaar terrein. Deze media wimpelen ze af, om vervolgens hun simplistische leuzen af te steken. Bovendien nodigen barricades,vernielingen en gezichtsbedekking niet bepaald uit tot gesprek. Het scoort vooral goed voor eigen parochie, maar veel andere mensen vervreemd je er juist mee. Het is zonde dat dergelijke protesten de nuance uit het Israëlisch-Palestijnse debat halen, terwijl dit conflict juist behoefte heeft aan een fatsoenlijke en redelijke dialoog.
Uit de maatschappelijke discussie omtrent het Israël-Palestina conflict blijkt regelmatig de emotionele beladenheid ervan. Dit is begrijpelijk, maar geeft geen reden om met onredelijke eisen die op geen enkele wijze het verschil gaan maken stennis te schoppen en vernielingen aan te richten bij universiteiten. Deze situatie past niet bij een universiteit, daar dit een (fysiek) veilige plek voor iedereen moet zijn, waarin debat en discussie centraal staan. Alleen zo kan wederzijds begrip ontstaan en kan men van elkaar leren.
Sebas Lammers (21) studeert politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en heeft tevens een bachelor geschiedenis afgerond aan de Universiteit Utrecht.
