Waarom de UvA een onafhankelijk onderzoek moet laten uitvoeren naar de protesten
De UvA zou een onafhankelijk onderzoek moeten instellen naar de gebeurtenissen tijdens de protesten van begin mei, betogen Gertjan Hoetjes, David Hollanders en Jan Teurlings van de Ondernemingsraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen in deze opinie.
Op 17 mei jongsleden bepleitte zowel de Ondernemingsraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGW) als de Centrale Ondernemingsraad (COR) een onafhankelijk onderzoek naar de gang van de zaken op maandag 6 tot en met woensdag 8 mei. OR-leden hebben daarbij verschillende vragen en onderling afwijkende standpunten, maar vinden elkaar op dit punt. De Universiteit van Amsterdam heeft vooralsnog niet gereageerd op de oproep. Ook is er in de UvA-gemeenschap weinig aandacht aan deze oproep besteed. Dat is spijtig want het aantal openstaande prangende vragen is niet gering.
De OR FGW (niet de COR) noemt een aantal kwesties in bijzonder. Op deze plaats herhalen wij er drie, voorzien van een interpreterende toelichting. Eerstens viel naar het oordeel van zowel juristen binnen als buiten de UvA de demonstratie van maandag 6 mei onder het demonstratierecht. De demonstratie was daarmee allicht rechtmatig. In elk geval staat vast dat huisregels van een universiteit noch de grondwet noch het internationaal recht opheffen. De rechtmatigheid van de demonstatie dient getoetst. Indien deze rechtmatig was, dan heeft de UvA – wellicht ongewild – door haar aangifte ondermijning van een grondrecht mogelijk gemaakt. Dat zou ernstig zijn. Dat raakt aan de tweede kwestie, het politieoptreden. Het politiegeweld was excessief en buitenproportioneel. (Een aanwezig arts stelt in Het Parool: ‘Ik zag hoe geweldloze demonstranten hun handen boven het hoofd hielden terwijl ze met de wapenstok werden geslagen. Niet alleen werden zij geraakt op hun armen en benen, maar ook op het hoofd en in de nek.’)
Nu, het CvB stelt zich op het standpunt niet verantwoordelijk te zijn voor de reactie van politie en justitie – welke die ook zijn moge – op haar aangifte. Dat is formeel juist. Het is ook formalistisch. De politie treedt doorgaans gewelddadig op tegen studenten. Een onderzoek kan verduidelijken of het CvB zorgvuldig heeft overwogen welke de gevolgen van aangifte zouden zijn voor de fysieke veiligheid van onze studenten. Dat raakt aan de derde kwestie. Het is niet duidelijk of de UvA aangifte heeft gedaan tegen de groep gemaskerde provocateurs die op maandag 6 mei op het terrein van de UvA de vreedzame demonstranten aanvielen. Naar het zich laat aanzien is dat niet het geval, maar voordat dat formeel vastgesteld wordt, zijn wij niet bereid te geloven dat onze universiteit wél aangifte doet tegen vreedzame demonstranten en niet provocateurs die precies dát deden wat het CvB -terecht – afkeurt, namelijk geweld en intimidatie.
De OR FGW (wederom: niet de COR) noemt ook andere kwesties, waaronder één inmiddels al verhelderd is. Het CvB heeft – in tegenstelling tot eerdere communicatie – bevestigd niemand binnen de academische gemeenschap op voorhand als gespreksdeelnemer uit te sluiten. Dat is winst. Het is ook winst dat gewerkt wordt aan een afwegingskader ter beantwoording van de actuele vraag of samenwerking met organisaties verbonden aan een regime dat plausibele genocide pleegt opportuun is. Die positieve zaken laten onverlet dat er vragen resteren die een gezaghebbend en overtuigend antwoord behoeven. Dat nu is precies wat de OR FGW en de COR voorstaan. En een onderzoek – hoe dan ook beter dan repressie –, daar kan eigenlijk toch geen academicus tegen zijn?
Gertjan Hoetjes, David Hollanders en Jan Teurlings zijn lid van de ondernemingsraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen. David Hollanders is namens deze afgevaardigde in de Centrale Ondernemingsraad. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.
