Nederlandse wetenschappers hebben kritisch gereageerd op het plan van het kabinet om buitenlandse topwetenschappers naar Nederland te halen, zo meldt de NOS. Het kabinet presenteerde dit plan vorige week, nadat duidelijk werd dat de wetenschap in de Verenigde Staten onder Donald Trump onder druk komt te staan, en dus steeds meer wetenschappers op zoek gaan naar een ander vestigingsland om hun onderzoek uit te voeren.

Nederlandse wetenschappers reageren vol onbegrip op dit plan. Door de geplande onderwijsbezuinigingen hebben meerdere universiteiten mensen moeten ontslaan, dat er nu dus wél ruimte is voor het aantrekken van buitenlandse academici vinden sommige Nederlandse wetenschappers niet met elkaar te rijmen.

Marcel Levi, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), zegt tegen de NOS de kritiek te snappen. ‘Maar als we de kans krijgen om topwetenschappers naar Nederland te halen, moeten we die wel benutten. Dat maakt de andere bezuinigingen helaas niet ongedaan, maar het zou zonde zijn om deze mogelijkheid te laten schieten.’ (TH)

Honderden internationale samenwerkingen met buitenlandse onderzoekers zijn niet doorgegaan vanwege veiligheidsrisico’s. Dat schrijft de NOS, die tien universiteiten vroeg over de dilemma’s met ‘kennisveiligheid’, waaronder de UvA. Die dilemma’s gaan over de invloed van landen als China, Rusland of Iran op onderwijs en onderzoek, of over mensenrechtenschendingen bij samenwerkingen.

De UvA besloot deze maand al samenwerkingen stop te zetten met Hongarije en de studentenuitwisseling met de Hebrew University of Jerusalem op te schorten. (IS)

Demonstraties tegen de Gaza-oorlog op de campus van de New Yorkse Columbia University worden vanaf nu strenger aangepakt. President Donald Trump dreigde eerder 400 miljoen dollar aan overheidssteun in te trekken als de universiteit niet zou zwichten. Ook het onderwijs over het Midden-Oosten op de universiteit wordt onder intern toezicht geplaatst.

Het bestuur van Columbia heeft laten weten verschillende maatregelen te nemen om aan de wensen van Trump te voldoen. Zo wordt gezichtsbedekking op de campus verboden en dient iedereen zich desgevraagd te moeten kunnen identificeren. Daarnaast worden de regels voor sancties tegen studenten en actiegroepen aangescherpt, en is er een team van 36 handhavers aangesteld om demonstranten te arresteren. Hiermee hoopt de universiteit de overheidssteun veilig te stellen. (TH)

De Vlaamse auteur Bart van Loo, bekend van bestsellers als De Bourgondiërs en Stoute Schoenen, heeft dit jaar de Gouden Ganzenveer gewonnen. Voorafgaand aan de feestelijke uitreiking daarvan op 2 april bij De Nederlandsche Bank gaat de Vlaming in gesprek met studenten over de spannende ontstaansgeschiedenis van de Lage Landen. Ben jij benieuwd naar waar wij vandaag komen en welke lessen we kunnen trekken uit de economische en geopolitieke aspecten van de Nederlanden in de vijftiende eeuw? Altijd al interesse gehad in brandstapels, de pest, ridders, heldin Jeanne d’Arc en veldheer Napoleon? Meld je dan hier aan voor een bijzondere ontmoeting met Bart van Loo, zie hier voor een eerder gemaakte podcast met hem. Locatie: De Nieuwe Schatkamer, aanvang: 14.30 uur (DW).

Minister Eppo Bruins heeft wetenschapsfinancier NWO gevraagd om zo snel mogelijk een programma te starten waarmee ‘tientallen toponderzoekers’ naar ons land kunnen komen. ‘De wereld verandert. Spanningen nemen toe,’ aldus Bruins in een brief aan de Kamer. ‘We zien dat steeds meer wetenschappers op zoek gaan naar een andere plek om hun werk te kunnen doen.’

Deze wetenschappers krijgen een beurs waarvan ze kunnen leven en onderzoek kunnen doen aan een Nederlandse kennisinstelling. De komende weken zal er meer bekend worden over de financiële invulling, de startdatum van het fonds en de precieze voorwaarden waar wetenschappers aan moeten voldoen.

Bruins neemt deze stap in navolging van andere landen. Ook in Frankrijk, Duitsland, Spanje en Belgie worden stappen genomen om internationaal wetenschappelijk talent binnen te halen. ‘Ik wil dat meer internationale topwetenschappers dat hier komen doen,’ aldus de minister. ‘Topwetenschappers zijn immers goud waard voor ons land en voor Europa.’
 
Gisteren nog pleitten D66 en Volt ervoor dat Nederland de deuren zou openzetten voor Amerikaanse toponderzoekers. Er was veel kritiek op het feit dat Nederland niets ondernam, schrijft ScienceGuide. ‘Alle Europese landen zijn hier serieus mee aan het werk. Alle landen? Nou ja, alle landen behalve de Nederlandse coalitie van boekhouders en ruziemakers,’ aldus D66-leider Rob Jetten. Premier Dick Schoof liet toen weten geen programma te willen specifiek voor Amerikaanse wetenschappers, maar dat hij een ‘breder programma’ wel ziet zitten. (IS)

Voormalig onderwijsminister Robbert Dijkgraaf is per 1 april benoemd tot universiteitshoogleraar wetenschap en maatschappij in internationaal perspectief aan de UvA. Dat is een nieuwe leerstoel die is opgericht naar aanleiding van de oplopende geopolitieke spanningen in de wereld en de toenomende druk op de vrije wetenschapsbeoefening. Dijkgraaf wil als universiteitshoogleraar de wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar brengen, in Nederland maar vooral ook internationaal.

Dijkgraaf noemt het een ‘groot genoegen’ om na zijn ‘politiek verlof’ terug te keren naar de UvA. Heel lang was hij niet weg, want dat politieke verlof duurde van 2022 tot 2024 toen minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap was in het kabinet-Rutte IV. Tussen 2005 en 2022 was Dijkgraaf al universiteitshoogleraar aan de UvA in de theoretische natuurkunde.

Universiteitshoogleraren worden benoemd door het College van Bestuur, vaak voor een periode van vijf jaar. De universiteitshoogleraren zijn het ‘visitekaartje’ van de universiteit en worden geacht om wetenschappelijke ontwikkelingen die de traditionele disciplines overstijgen verder te brengen. (SvdB)

In opdracht van het CvB onderzoekt een werkgroep of het mogelijk is onbekostigd Engelstalig onderwijs te gaan aanbieden binnen de UvA. In het bijzonder aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) worden momenteel de mogelijkheden onderzocht ‘om privaat Engelstalig onderwijs aan te bieden’, aldus ScienceGuide. De voornaamste reden ligt in de Toets anderstalig onderwijs, onderdeel van de Wet internationalisering in balans (WIB), die door alle bestaande Engelstalige bacheloropleidingen moet worden doorlopen om te controleren of de Engelstaligheid nut en noodzaak heeft. Dat specifiek de FEB last kan krijgen met de nieuwe wet lijkt evident: de opleidingen bij de FEB leiden niet op voor de in de WIB opgenomen tekortsectoren zoals techniek, zorg en onderwijs. Daarnaast ligt de hoofdstad niet in een krimpregio en zijn economieopleidingen niet uniek in hun soort. (DW)

UvA-alumni Nadine Planken is winnaar van de David van Lennep Scriptieprijs van 2025. Dat maakte de jury bekend tijdens een symposium in Utrecht. Planken deed onderzoek naar hoe leiderschap kan worden herkend en gestimuleerd zodat alle werknemers in organisaties kunnen bijdragen aan leiderschap en ontvangt 2.000 euro prijzengeld.

De David van Lennep Scriptieprijs wordt al sinds 1997 uitgereikt aan de beste drie masterscripties in Nederland op het gebied van mens, werk en organisatie. De prijs is vernoemd naar David van Lennep (1896-1982), pionier in wat nu arbeids- en organisatiepsychologie heet. (SvdB)

In een van de studentenflats op Uilenstede in Amstelveen is zondagnacht brand uitgebroken. Dat melden het Parool en AT5. Tientallen bewoners moesten hun woning tijdelijk verlaten. Drie studenten hadden rook ingeademd en moesten worden nagekeken door het ambulancepersoneel. Geen van hen hoefde mee naar het ziekenhuis.

Rond half 1 ’s nachts kregen hulpdiensten een melding van de brand, die ontstond op het balkon op de vijfde verdieping van de flat. Wat de brand heeft veroorzaakt is nog onduidelijk, meldt een woordvoerder van de brandweer aan het Parool. Wel zijn twee woningen onbewoonbaar verklaard. 

Omliggende appartementen werden ontruimd. De meeste studenten konden na een uur terug naar hun kamer. (RvdH)